ΔΙΠΟΛΙΣΜΟΣ - ΑΠΟΧΗ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΗ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ

Άρθρο από το αρχείο του Νίκου Κουτσού / Δημοσίευση: 15.3.2006


Είναι αποδεδειγμένο, ότι στις χώρες που έχει καθιερωθεί το δικομματικό σύστημα έχει δημιουργηθεί τέτοια πόλωση, που οδηγεί είτε σε αδιέξοδα είτε σε απομάκρυνση των πολιτών από την πολιτική και γενικά τη δημόσια ζωή, με επιπτώσεις γενικότερες. Το φαινόμενο αυτό δυστυχώς παρατηρείται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, όπως για παράδειγμα στη Μ. Βρετανία, Γερμανία και Ελλάδα, με αποτέλεσμα να αυξάνει συνεχώς το ποσοστό αποχής στις εκλογές, τόσο στις εθνικές όσο και στις ευρωεκλογές. Στις ευρωεκλογές μάλιστα φτάνει σε ποσοστά ρεκόρ που πολλές φορές υπερβαίνει και το 50%.

Στην Κύπρο είχαμε ένα μεγάλο ποσοστό αποχής στις πρώτες εκλογές μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, που θεραπεύθηκε με τη νομοθετική ρύθμιση της υποχρεωτικότητας της ψήφου και τη θέσπιση επιπτώσεων για όσους, χωρίς σοβαρό λόγο, δεν ψήφιζαν. Οι φετινές εκλογές είναι οι πρώτες που θα γίνουν με την υποχρεωτικότητα της ψήφου, αλλά χωρίς επιπτώσεις. Μια δοκιμή είχαμε στις πρόσφατες ευρωεκλογές.

Απ' ότι μέχρι τώρα δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, ένα μεγάλο ποσοστό που υπερβαίνει το 30% των εκλογέων δε φαίνεται διατεθειμένο, τουλάχιστον μέχρι τώρα, να προσέλθει στις κάλπες. Το αποτέλεσμα αν τελικά επιβεβαιωθεί ότι ένα τόσο μεγάλο ποσοστό θα απέχει από την εκλογική διαδικασία, θα είναι χτύπημα στη δημοκρατική αρχή και στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας με αυτονόητες επιπτώσεις στην ευρύτερη λειτουργία του συστήματος της συμμετοχικής Δημοκρατίας.

Οι κύριοι λόγοι που μέσα από τις δημοσκοπήσεις φαίνεται να οδηγούν σ' αυτή την
προοπτική είναι η απογοήτευση των πολιτών από τα δύο μεγάλα κόμματα, αλλά και η αδυναμία των υπόλοιπων κομμάτων να τους ενεργοποιήσουν και να τους πείσουν να ψηφίσουν ένα από αυτά. Ο τρίτος λόγος είναι το προεδρικό σύστημα που αναδεικνύει τον πρόεδρο ως αδιαμφισβήτητο ηγέτη του κράτους για 5 χρόνια χωρίς να υπόκειται στην έννοια του όρου της κοινοβουλευτικής εμπιστοσύνης, δηλαδή δεν εξαρτάται από το αν έχει ή όχι πλειοψηφία στη Βουλή. Αυτό μειώνει τη σημασία των Βουλευτικών εκλογών σε σχέση με τις προεδρικές, αν και οι εκλογές του Μαΐου όπως έχουν εξελιχτεί τα πράγματα θα είναι καθοριστικότατες τόσο για τις προεδρικές του 2008, όσο και για την πορεία που τελικά θα πάρει η προσπάθεια λύσης του Κυπριακού.

Πόλωση από ΑΚΕΛ και ΔΗ.ΣΥ.

Φαίνεται ότι οι ηγεσίες ΑΚΕΛ και ΔΗ.ΣΥ προσπαθώντας να πολεμήσουν τη διαφαινόμενη αποχή επέλεξαν την τακτική της πόλωσης, που κατά την άποψή μου όχι μόνο δε θα μειώσει την αποχή και την αναξιοπιστία των πολιτικών, αλλά θα την αυξήσει. Μια γεύση αυτής της πολωτικής τακτικής πήραμε από τα δύο τελευταία συνέδρια του ΑΚΕΛ και του ΔΗ.ΣΥ, από το τι ακολούθησε και συνεχίζει να παρουσιάζεται στο πολιτικό σκηνικό. Μια άλλη γεύση πήραμε όλοι από τις συζητήσεις των ηγετών των κομμάτων αυτών στην τηλεόραση, όσοι βέβαια άντεξαν για πολύ αυτό το μίζερο φαινόμενο της αντιπαράθεσης των επιθέσεων, των χαρακτηρισμών και της παρελθοντολογίας.

Αυτά τα δύο φαινόμενα προδιαγράφουν και το τι θα συμβεί όταν, ανεξάρτητα από το ποσοστό αποχής, τα δύο κόμματα ΑΚΕΛ και ΔΗ.ΣΥ διατηρήσουν μεταξύ των έγκυρων ψήφων τα ποσοστά τα οποία κατέγραψαν στις εκλογές του 2001. Αν οι πολίτες που αποστρέφονται τα φαινόμενα της πόλωσης και της στείρας αντιπαράθεσης δε στηρίξουν δυνάμεις που θα ανατρέψουν αυτή την για δεκαετίες πορεία προς την πόλωση, τότε οι προοπτικές μας και για το Κυπριακό και για τα κοινωνικοοικονομικά μας θέματα είναι τραγικά φτωχές.

Ανάγκη δύναμης ανατροπής
Όπως έχουν διαμορφωθεί τα δεδομένα και οι συγκυρίες, ιδιαίτερα μετά το δημοψήφισμα, παρουσιάζεται μια ιστορική ευκαιρία οι πολίτες και γενικά η κοινωνία των πολιτών να ανατρέψει αυτή τη διαγραφόμενη πορεία. Όμως αυτή η ανατροπή δε μπορεί να γίνει ούτε με θεωρητικολογίες, ούτε με αυτόματο πιλότο. Χρειάζεται μια πολιτική δύναμη που να έχει τα περισσότερα εχέγγυα για να πρωτοπορήσει προς την κατεύθυνση της μεταρρύθμισης του κράτους και της κοινωνίας, που να ξαναφέρει την ελπίδα στους πολίτες, που να δώσει προοπτική στα οράματα και στις αγωνίες των νέων και να τους πείσει να έρθουν κοντά και να συμμετέχουν στην πολιτική και δημόσια ζωή.

Εξ ορισμού ΑΚΕΛ και ΔΗ.ΣΥ. όχι μόνο δεν επιδιώκουν την ανατροπή των υφιστάμενων κομματικών ισορροπιών, αλλά στοχεύουν στη σταθεροποίηση και επαύξησή τους. Εύκολα απαντά κανείς στο ερώτημα αν μπορεί ΔΗ.ΚΟ και ΕΔΕΚ να διαδραματίσουν αυτό τον ρόλο και ασφαλώς η απάντηση είναι αρνητική. Η για δεκαετίες παρουσία τους στην πολιτική ζωή και ο τρόπος της πολιτικής συμπεριφοράς και πρακτικής τους αποδεικνύουν ότι δε μπορούν να αποτελέσουν μία τέτοια δύναμη.

Χωρίς να υποστηρίζω ότι το Ευρωπαϊκό Κόμμα είναι η τέλεια και ιδανική λύση, πιστεύω ότι έχει τα πιο πολλά εχέγγυα για να αποτελέσει τη δύναμη ανατροπής και τον κύριο μοχλό της δημιουργίας της νέας πλειοψηφίας, να διαγράψει την πορεία προς την ευρωπαϊκή λύση μακριά από το σχέδιο ΑΝΑΝ και να συμβάλει στη μεταρρύθμιση του κράτους και της κοινωνίας. Οι πολίτες θα πρέπει να αντιληφθούν ότι εάν βοηθήσουν στη διατήρηση του υφιστάμενου κομματικού συστήματος είτε με την αποχή τους, είτε με ψήφο σε άλλα κόμματα, αυτό που στην πράξη θα πετύχουν είναι αφ' ενός την ανακύκλωση του υφιστάμενου κομματικού κατεστημένου το οποίο καταγγέλλουν με τη στάση τους, και αφ' ετέρου την ακύρωση, για όσους βέβαια ψήφισαν ΟΧΙ, της ψήφου τους στο δημοψήφισμα. Στο πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Κόμματος που καταγράφονται 21 ενότητες για τον 21 ο αιώνα, θα βρουν τις απαντήσεις και τις λύσεις, αλλά και το συνολικό όραμα του Ευρωπαϊκό Κόμματος.