Αμέσως μετά την εκλογή του, ο Πρόεδρος Χριστόφιας διέπραττε τα πρώτα σοβαρά λάθη στο Κυπριακό, δρομολογώντας ουσιαστικά την ίδια διαδικασία που είχε λίγα χρόνια πριν οδηγήσει στο Σχέδιο Ανάν: Ποδηγέτηση από τα Ηνωμένα Έθνη, με το νέο Ειδικό Σύμβουλο του ΓΓ του ΟΗΕ κ. Ντάουνερ να αναλαμβάνει απλώς τη συνέχιση του έργου του προκατόχου του κ. Ντε Σότο. Με τους Άγγλους να κινούν και πάλι τα νήματα, αφού και η πρώτη επίσκεψη του Προέδρου στο εξωτερικό γίνεται – αρκούντως σημειολογικά – στο Λονδίνο. Καμιά προσπάθεια θεσμικής εμπλοκής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούτε καν των ισχυρών χωρών Γερμανίας και Γαλλίας. Απουσία με νόημα, ιδιαίτερα για την τελευταία που είναι και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας. Μαζί με τη Γαλλία μένουν επίσης στο περιθώριο των διεργασιών τα άλλα 2 μόνιμα μέλη που διάκεινται φιλικά προς την υπόθεσή μας, Ρωσία και Κίνα. Τους οποίους ο Πρόεδρος θυμήθηκε μόνον όταν έπρεπε να αποτραπεί τον Ιούνιο του 2008 η υιοθέτηση στο ψήφισμα 1818 του ΣΑ δυσμενών για την πλευρά μας θέσεων, αυτών δηλ. που ο ίδιος είχε συμφωνήσει με τον Ταλάτ στις 23 Μαΐου!
Αποδόμησε δηλ. όλα όσα είχε επιτύχει ο προκάτοχός του Τάσσος Παπαδόπουλος: Απεμπλοκή από το Σχέδιο Ανάν. Συμμετοχή στη διαδικασία και των 3 άλλων μονίμων μελών του ΣΑ, πέραν των Αγγλοαμερικανών. Προεργασία σε τεχνικές επιτροπές στις οποίες θα έπρεπε να καταδειχθεί σύγκλιση πριν να συνεχιστούν οι συνομιλίες. Συνομιλίες που δεν θα μας παγίδευαν στη δρομολόγηση διεθνούς διάσκεψης ή έμμεσης επιδιαιτησίας.
Όλα αυτά τα ακύρωσε χάριν της δημιουργίας μιας θετικής διεθνώς εικόνας του διαλλακτικού συνομιλητή, ο οποίος θα τα έβρισκε με τον ομοϊδεάτη του και σύντροφο Ταλάτ. Στα πλαίσια αυτά πρόσφερε και τα γνωστά δώρα της εκ περιτροπής προεδρίας, της σταθμισμένης ψήφου, της αναγνώρισης των εποίκων, του περιουσιακού. Ποιο ήταν το αντίκρισμα όλης αυτής της προσπάθειας; Δυστυχώς κανένα θετικό. Μόνο το αρνητικό ροκάνισμα του χρόνου και το επίσης αρνητικό τσιμέντωμα των δώρων, που ακόμη και τώρα ο Πρόεδρος αρνείται να αποσύρει.
Αυτό που αναδεικνύουν οι λανθασμένοι χειρισμοί στο Κυπριακό είναι η έλλειψη μιας εναλλακτικής, ολοκληρωμένης στρατηγικής που θα μας απεγκλωβίζει από τα γρανάζια της αποτυχίας των 37 χρόνων. Θα πρέπει να υπάρξει, πρώτιστα, καθορισμός του ορθού περιεχομένου της λύσης. Επιδίωξη δεν μπορεί παρά να είναι η ευρωπαϊκή λύση που, εξ’ ορισμού, συνεπάγεται και την οριστική απομάκρυνση από τα κύρια αρνητικά συστατικά της αποτυχημένης λύσης, δηλ. διζωνικότητα – δικοινοτικότητα – εθνοτικά βέτο – εκ περιτροπής προεδρία – τουρκικές εγγυήσεις.
Το περιεχόμενο αυτό θα πρέπει να γίνει γνωστό και κατανοητό στη διεθνή κοινότητα μέσα από μια διεθνή εκστρατεία η οποία θα είναι, ταυτόχρονα, και καταγγελτική της Τουρκίας. Η πρόσφατη επιστολή που απέστειλε ο Πρόεδρος Χριστόφιας στους 26 αρχηγούς των χωρών της ΕΕ είναι μια σωστή ενέργεια. Φοβάμαι, όμως, ότι ούτε αρκετή είναι, ούτε εντάσσεται στη λογική που ανέφερα . Θα πρέπει να καταδειχθεί το ανέφικτο μιας λύσης με αρνητικά στοιχεία όπως οι εγγυήσεις και ο ρατσιστικός διαχωρισμός.
Σε μια τέτοια προσπάθεια, μπορεί και πρέπει να συνεισφέρει η Ελλάδα, παρ’ όλα τα προβλήματα που περνά. Χρειάζεται, πρώτα, να πείσουμε την ελληνική κυβέρνηση ότι κακή λύση στο Κυπριακό θα έχει αλυσιδωτές αρνητικές επιπτώσεις και στην ίδια την ελλαδική επικράτεια. Το ελληνοαμερικανικό λόμπυ έχει πεδίο πρόσφορο να δράσει μετά τον αμφισβητούμενο από τους Αμερικανούς ρόλο που ο Νταβούτογλου θέλει να δώσει στη χώρα του αλλά και τις αλλαγές στις σχέσεις Ισραήλ – Τουρκίας. Στους κόλπους της ΕΕ, η Ελλάδα πρέπει να αλλάξει πλεύση. Καλωσορίζουμε τη χθεσινή δήλωση Δρούτσα στο Φιλελεύθερο ότι «είμαστε έτοιμοι, εάν χρειαστεί, να αναπροσαρμόσουμε την πολιτική και στρατηγική μας». Αλλά εμείς λέμε ότι η αλλαγή αυτή είναι αδήριτη ανάγκη να γίνει τώρα, όχι αύριο. Γιατί η υπό δήθεν προϋποθέσεις στήριξη της πλήρους ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ από Ελλάδα και Κύπρο απέτυχε. Γιατί καταλήγει να προωθεί την άνευ όρων ένταξη της Τουρκίας, συμπλέοντας έτσι με τον «ατλαντικό» άξονα εντός της ΕΕ, που έχει ως κύριο εκφραστή την Αγγλία.
Θέμα βάσεων πρέπει να θέσουμε και σε οικονομικό (οφειλόμενα ποσά) και σε πολιτικό επίπεδο (απομάκρυνση): Για να τεθεί ταφόπλακα στην αγγλική προσπάθεια να περάσει η κυριαρχία μέσα από τη μελλοντική λύση, όπως είχαν επιδιώξει με το Σχέδιο Ανάν. Για να ασκήσουμε μοχλό πίεσης σε μια χώρα που συστηματικά απεργάζεται τη διάλυση μας και το διαχωρισμό.
Ο γαλλογερμανικός άξονας είναι ο μόνος που προσφέρει προοπτική για την αντιμετώπιση της Τουρκίας. Θα πρέπει να προωθήσουμε στρατιωτική συνεργασία με τις χώρες αυτές. Αλλά και σε γεωστρατηγικό επίπεδο, τα κοιτάσματα που διαθέτουμε μπορούν και πρέπει να αξιοποιηθούν σε μια λογική αμοιβαία επωφελούς οικονομικής συνεργασίας που να έχει, όμως, σαφή προέκταση στο κυπριακό πρόβλημα.
Στα θεσμικά όργανα της ΕΕ οφείλουμε, τέλος, να θέσουμε επίσημα την πολιτική θέση για απόσυρση στρατευμάτων και εποίκων.
Μέρες επετείου του Όχι στο Σχέδιο Ανάν, αυτές είναι ορισμένες από τις πολιτικές που θα δημιουργήσουν την προοπτική μιας λύσης που θα εξασφαλίζει όσα εκείνο το Σχέδιο μας στερούσε.
Νίκος Κουτσού -
Αναπληρωτής Πρόεδρος – Ευρωπαϊκό Κόμμα
24 Απριλίου 2011
