Προϋπολογισμός του 2009

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ

17 Δεκεμβρίου 2008


ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥΣ ΤΟΥ 2009



ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ
ΝΙΚΟΥ ΚΟΥΤΣΟΥ

(Σημ: Η ομιλία είναι αποστενογραφημένη από τα πρακτικά του Κοινοβουλίου. Όποιαδήποτε συντακτικά λάθη οφείλονται στον προφορικό της λόγο).



Η χτεσινή παρέμβαση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΑΚΕΛ του κ. Κατσουρίδη με αναγκάζει να αρχίσω με σχολιασμό των όσων είπε. Χαρακτήρισε ανόητη ή τουλάχιστον άμυαλη την τοποθέτηση του προέδρου μας του κ. Συλλούρη ότι υπήρξε συναίνεση εκ μέρους του Προέδρου Χριστόφια για συνεταιρισμό δύο πολιτικά ισότιμων συνιστώντων κρατών. Θα ήθελα να τον παρακαλέσω να καταθέσει στη Βουλή -και, αν δεν το κάνει, θα το καταθέσω εγώ- το ανακοινωθέν της 23ης του Μάη που λέει ξεκάθαρα αυτή την τοποθέτηση. Και διερωτώμαι προς τι η άρνηση των πραγματικοτήτων. Η άρνηση των πραγματικοτήτων σημαίνει παραδοχή του λάθους, γιατί, αν αυτό υπάρχει γραπτά και όχι προφορικά, το υπερασπίζεται εκείνος ο οποίος θεωρεί ότι ήταν σωστό. Προσπαθεί να αλλάξει την ουσία αυτός ο οποίος θεωρεί ότι έγινε λάθος.

Υπάρχει επίσης και η αναφορά στην 8η Ιουλίου. Εμείς, ως Ευρωπαϊκό Κόμμα, ουδέποτε αρνηθήκαμε -και στον προεκλογικό το είπαμε- ότι ναι, στην πρώτη συμφωνία της 8ης Ιουλίου διαφωνήσαμε. Και δικαιωθήκαμε, όταν στην προσπάθεια να εφαρμόσουν την 8η Ιουλίου ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος και ο Ταλάτ, κατέληξαν σε αδιέξοδο. Ποια ήταν η συνέχεια; Η συνέχεια ήταν -και εκεί είναι η μεγάλη επιτυχία του αείμνηστου Παπαδόπουλου- η επιστολή Καμπάρι, της οποίας το περιεχόμενο ήταν συμφωνημένο και εστάλη εκ μέρους του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Ναι, υποστηρίξαμε και υποστηρίζουμε τη διαδικασία που επέβαλλε η επιστολή Καμπάρι. Ναι, ο Πρόεδρος Χριστόφιας την αναίρεσε και υπάρχει γραπτή δήλωση του Προέδρου Παπαδόπουλου που δημοσιεύτηκε και στη “Σημερινή” την ημέρα της ταφής του που περιέχεται στην επιστολή που κατέθεσε στο Εθνικό Συμβούλιο και δήλωνε ξεκάθαρα ότι με τις διαδικασίες που εφάρμοσε ο Πρόεδρος Χριστόφιας ξεπεράστηκε η 8η Ιουλίου. Αυτά είναι πραγματικά ιστορικά γεγονότα και κανείς δεν μπορεί να τα αμφισβητήσει, όση ρητορική δυνατότητα και επικοινωνιακή ικανότητα διαθέτει.

Θα έρθω και σ’ ένα άλλο, κατά την άποψή μου, διαχρονικό σφάλμα που κάνουμε πολλές φορές όλοι. Για να στηρίξουμε τις απόψεις μας, καταφεύγουμε να χαρακτηρίζουμε τους διαφωνούντες ότι δε θέλουν λύση. Και, ενώ ο Πρόεδρος Χριστόφιας -και δικαιολογημένα- εξανίσταται όταν του λεν ότι δε θέλει λύση, άλλο είναι να κάνεις κριτική στους χειρισμούς και άλλο να λες ότι οι θέσεις σου είναι αποτέλεσμα της βασικής σου γραμμής ότι δε θέλεις λύση. Αυτό δυστυχώς έκανε και χτες ο κ. Κατσουρίδης. Και, αν υπάρχει ο πρώτος ο οποίος είχε χαρακτηρίσει τον Τάσσο Παπαδόπουλο ότι είναι εναντίον της λύσης από παλιά, ήταν δυστυχώς και πάλι το ΑΚΕΛ. Πρέπει να σταματήσουμε αυτούς τους χαρακτηρισμούς μεταξύ μας και να μιλούμε σε επίπεδο επιχειρημάτων και απόψεων.

Και το τρίτο σημείο, ότι, όποιος κάνει κριτική στον Πρόεδρο Χριστόφια, διαφωνεί με τις διακηρυγμένες θέσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς, μας είπε χτες ο κ. Κατσουρίδης. Δηλαδή, όταν το ΑΚΕΛ “κατέβαζε τον Κυπριανού από το τρένο” και διαφωνούσε, τότε ήταν εναντίον των θέσεων της ελληνοκυπριακής πλευράς; Όταν το ΑΚΕΛ διαφωνούσε με τον Πρόεδρο Κληρίδη, διαφωνούσε με τις θέσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς; Όταν διαφώνησε και με τον Τάσσο Παπαδόπουλο στην τελευταία φάση της συγκυβέρνησης, ήταν εναντίον των θέσεων της ελληνοκυπριακής πλευράς; Και ποιος τελικά είναι αυτός ο οποίος δικαιούται να έχει αλώβητο το προνόμιο ότι εκπροσωπεί αυτός και μόνο τις θέσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς; Αν πάμε στις εκλογές, τότε θα πρέπει να υπενθυμίσω ότι ο Πρόεδρος Χριστόφιας ήταν δεύτερος και όχι πρώτος. Αυτό σημαίνει και δέχεται το ΑΚΕΛ, ότι ο κ. Κασουλίδης εκπροσωπούσε καλύτερα τις θέσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς; Ας μείνουμε λοιπόν σε λογικά επιχειρήματα, ας μην καταλήγουμε περί δήθεν ανοήτων θέσεων ή άμυαλων, τουλάχιστον.

Και θα πω και για το θέμα των αρχών. Ναι, υποστηρίξαμε, υποστηρίζουμε και γραπτά καταθέσαμε την άποψή μας ότι άλλα περιέχονται στο πρόγραμμα του Προέδρου Χριστόφια και άλλα εφαρμόζει. Ζήτησα επανειλημμένως να μας πουν σε ποιο μέρος του προγράμματος του κ. Χριστόφια αναφέρεται ότι αποδέχεται την παραμονή εποίκων -μιλώ για το πρόγραμμά του. Η απάντηση ήταν: «Μα το δέχτηκαν και άλλοι». Ε, αν η προσπάθεια του κ. Χριστόφια είναι να δικαιώσει τους παλιούς, είναι διαφορετικό! Εμείς δεχόμαστε και θεωρούμε ότι τον δεσμεύει το δικό του το πρόγραμμα. Πού υπάρχει στο πρόγραμμα η εκ περιτροπής προεδρία; Πού υπάρχει ότι το 1960 ήταν συνεταιρισμός; Όλα αυτά τα πράγματα είναι γραπτά και κατατεθειμένα και εμείς ζητούμε διάλογο σ’ αυτά και όχι στο ποιος θα πει τους πιο έξυπνους χαρακτηρισμούς.

Θέλω λοιπόν να κλείσω με αυτή την παρένθεση και να πω ότι το Ευρωπαϊκό Κόμμα ήταν, είναι και θα είναι σταθερά προσηλωμένο προς μια σωστή λύση που να βασίζεται στους τρεις πυλώνες, τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, στο ευρωπαϊκό κεκτημένο και στις αρχές ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσοι θέλουν να αναφέρονται σε επικεφαλίδες, είναι δικαίωμά τους. Εμείς προχωρούμε παρακάτω και καθορίζουμε αυτούς τους όρους. Και θέλω να υπενθυμίσω ότι ακόμα και προχτές η Επιτροπή Εξωτερικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο ψήφισμά της για την Κύπρο δεν κάνει καμία αναφορά στον όρο “διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία”. Είναι και αυτή εναντίον της λύσης; Άρα πρέπει να ξεπεράσουμε αυτά τα παιδικά σύνδρομα που μεταφέρουμε από παλιά, έχει αλλάξει ο κόσμος, έχει αλλάξει η ουσία του προβλήματος και πρέπει να μπούμε στη νέα εποχή, στα νέα δεδομένα, για να αγωνιστούμε όλοι μαζί, έστω και με τις διαφορές μας, για μια λύση του Κυπριακού. Και είναι ακόμα μια επισήμανση που θέλω να κάνω, ότι, όσοι κάνουμε κριτική, δεν είμαστε μόνο εναντίον της επιλεγμένης πολιτικής της ελληνοκυπριακής πλευράς, αλλά, λέει στην παρέμβασή του ο κ. Κατσουρίδης, και του διεθνούς παράγοντα και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή ταυτίζει εκ των πραγμάτων την πολιτική του κ. Χριστόφια με το διεθνή παράγοντα. Εγώ δε θα σχολιάσω!

Θα πάω τώρα στα θέματα, κάποια θέματα του γιατί εμείς καταψηφίζουμε αυτό τον προϋπολογισμό. Θα αναφέρω δυο-τρία παραδείγματα από επιτροπές στις οποίες συμμετέχω. Και πρώτο, το θέμα της άμυνας. Υπάρχει και συζητείται το θέμα της αναδιοργάνωσης. Λέχθηκαν και χτες αρκετά. Ζήτησε η Κοινοβουλευτική Επιτροπή της Άμυνας να ενημερωθεί, με βάση τις δηλώσεις που έκανε και ο Υπουργός της Άμυνας και άλλοι παράγοντες της κυβέρνησης, ότι δε θα προχωρούσε η αναδιοργάνωση πριν ενημερωθούν τα κόμματα και ασφαλώς η επιτροπή Άμυνας. Εκεί συναντήσαμε την εξής νοοτροπία: Πρώτον, «μα, τι θα σας πούμε, αφού εσείς δεν ξέρετε, δεν είσαστε ειδικοί;». Δεύτερον, «δεν πρόκειται να λάβουμε υπόψη οτιδήποτε, θα προχωρήσουμε ανεξάρτητα από τις δικές σας θέσεις». Και υπάρχει ένα ερώτημα. Δεν είμαστε ειδικοί. Εξάλλου εμείς δε ζητήσαμε, όπως σωστά καθόρισε χτες και ο πρόεδρος της επιτροπής ο κ. Ομήρου, να συμμετέχουμε στη λήψη της απόφασης, αλλά να εκφράσουμε άποψη. Αυτοί που θα πάρουν όμως την απόφαση ποιοι είναι; Το Υπουργικό Συμβούλιο. Το Υπουργικό Συμβούλιο είναι ειδικοί; Αυτό που έγινε, κατά την άποψή μας, και η νοοτροπία ότι, ό,τι και να μας πείτε, εμείς θα κάνουμε αυτό που σκεφτόμαστε, είναι η μεγαλύτερη διάρρηξη της προσπάθειας, έστω συναίνεσης, αν όχι ενότητας. Και διερωτώμαστε γιατί αυτή η αλαζονεία, γιατί αυτή η συμπεριφορά.

Το δεύτερο θέμα που αφορά την άμυνα είναι το θέμα του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος. Υπήρξε μία δήλωση του υπουργού. Με την ευκαιρία της δήλωσης έχει εγγραφεί το θέμα να συζητηθεί στην επιτροπή. Έγινε μόνο μία συνεδρία, ακούσαμε κάποιες απόψεις του Υπουργού Άμυνας και από τότε μέχρι τώρα δεν καταφέραμε ακόμα να συνεχίσουμε. Εμείς θεωρούμε τα δύο πράγματα αλληλένδετα. Γιατί; Γιατί και στη δήλωση και στο πρόγραμμα του Προέδρου Χριστόφια, η αναδιοργάνωση έμπαινε ως ερώτημα και όχι ως θέση, αν η μελέτη που θα γινόταν θα κατέληγε ότι μπορεί να γίνει η μείωση της θητείας μέσα σε κάποια πλαίσια. Αυτές οι προϋποθέσεις μάς λέχθηκε ότι είναι ο προγραμματισμός στα θέματα εξοπλισμών και στη λήψη των αποφάσεων και ασφαλώς και στη συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση. Όταν λοιπόν αυτά τα τρία δεν είναι γνωστά και κανένας δεν ξέρει τι συνεπάγεται... Για παράδειγμα, γίνεται λόγος ότι θα γίνει μηχανογράφηση και ηλεκτρονικοποίηση των πάντων. Και ρωτώ: Έχει η Εθνική Φρουρά τμήμα ηλεκτρονικού πολέμου; Έχει ειδικούς οι οποίοι θα χειριστούν αυτά τα πράγματα; Γνωρίζουμε πως όχι. Άρα, μήπως η άρνηση να συζητήσει υπεύθυνα η κυβέρνηση στην πλέον αρμόδια επιτροπή, στην επιτροπή Άμυνας, κρύβει οτιδήποτε άλλο; Δεν προχωρώ· βάζω το ερώτημα, γιατί μου είναι πολύ δύσκολο να κατανοήσω μια τοποθέτηση ότι δε μας νοιάζει, εμείς προχωράμε, εάν δεν υπάρχει κάτι στο οποίο να στηρίζεται αυτή η αλαζονική θέση.

Άρα εμείς, θεωρώντας -και στα θέματα της παιδείας και στα θέματα της άμυνας και στα θέματα της υγείας- ότι υπάρχει μία ετσιθελική τοποθέτηση η οποία αποτυπώνεται και στους προϋπολογισμούς, υπάρχει έλλειψη κοινωνικού σοβαρού διαλόγου, θα καταψηφίσουμε, όπως εξήγησε και χτες ο πρόεδρός μας, τους προϋπολογισμούς.

Η ίδια συμπεριφορά συμβαίνει και στα θέματα της παιδείας. Από τη μια, δηλώσεις ότι τίποτε δε θα γίνει, από την άλλη, «προχωράμε». Από τη μια, «έχει καθοριστεί το πρόγραμμα», από την άλλη, «συζητούμε το πρόγραμμα». Αυτά τα πράγματα δεν είναι υγιείς πολιτικές τοποθετήσεις, με την έννοια ότι στην επιφάνεια και στην κοινωνία πρέπει να δίδεται η πραγματικότητα και όχι οι όποιες θεωρητικές δικαιολογίες.
Η κρίση η οποία υπάρχει στην Κύπρο έχει θεωρηθεί ότι θίγει τρεις τομείς, την οικιστική βιομηχανία, την κατασκευαστική βιομηχανία, τον τουρισμό και τη ρευστότητα των τραπεζών. Εμείς θεωρούμε ότι το πιο σημαντικό δεν αναφέρεται και είναι ο κίνδυνος της ανεργίας και ο κίνδυνος να την πληρώσουν πάρα πολλοί στο 2009. Και σ’ αυτό τον τομέα δε βλέπουμε τα μέτρα εκείνα που θα προλάβουμε αυτές τις εξελίξεις. Και όσο ισχυρό και αν είναι το τραπεζιτικό μας σύστημα, όσο ισχυρές βάσεις και αν έχουμε, είναι αδύνατο το τσουνάμι της διεθνούς οικονομικής κρίσης να μην επηρεάσει την Κύπρο. Και δεν είναι θέμα κινδυνολογίας· είναι θέμα προετοιμασίας και σωστού σχεδιασμού, για να αντιμετωπίσουμε αυτά που έρχονται. Και έχουμε και δύο παρεμφερή και συνδεόμενα άλλα προβλήματα. Το ένα είναι ότι, τόσο η κατασκευαστική βιομηχανία όσο και ο τουρισμός, έχουν φτάσει τα όριά τους. Έχουν συμπληρώσει έναν κύκλο προσφοράς, ανεκτίμητης, θα έλεγε κανένας, αλλά ναι, έχουν συμπληρώσει αυτή την πορεία. Τι είναι λοιπόν εκείνο το οποίο θα αντικαταστήσει ο στρατηγικός τομέας της οικονομίας μας, για να καλύψουμε την αδυναμία που συνεπάγονται αυτοί οι δύο τομείς στη συμβολή, στην οικονομική ανάπτυξη και στα εισοδήματα του κράτους; Δεν υπάρχει πρόταση! Και εδώ είναι ένα από τα πιο μεγάλα λάθη και παραλείψεις της κυβέρνησης.

Εμείς θεωρούμε -και είναι πρόταση που καταθέσαμε και στην ίδια την κυβέρνηση γραπτά- ότι πλέον η Κύπρος πρέπει να στραφεί προς την υψηλή τεχνολογία, στην έρευνα, στην επένδυση σ’ αυτούς τους τομείς. Δεν έχουμε τις δυνατότητες να ανταγωνιστούμε άλλα κράτη που προσφέρουν το ίδιο αντικείμενο, το ίδιο αγαθό. Εάν δεν πάμε στην υψηλή τεχνολογία, εάν δεν πάμε στην έρευνα, στην ανάπτυξη της παιδείας μας, σε όλο το φάσμα, από την ιατρική μέχρι τις θετικές επιστήμες, τότε δε θα μπορέσουμε να βγούμε από το αδιέξοδο που θα μας βάλει το 2009. Δε θα μπορέσουμε να επιτύχουμε ούτε και τον ελάχιστο ρυθμό ανάπτυξης που, κατά το Διοικητή της Κεντρικής, θα είναι δύο, κατά τον Υπουργό Οικονομικών, θα είναι τρία. Και θα επισημάνω ότι το δύο, το οποίο κατέθεσε ο διοικητής και στην επιτροπή Οικονομικών, συνδέθηκε και με μία επισήμανση, ότι είναι δυνατό οι εξελίξεις να οδηγήσουν και σε χειρότερο σενάριο. Και, όταν προγραμματίζουμε, όταν σχεδιάζουμε για το επίπεδο των πολιτών μας, είναι το χειρότερο σενάριο που πρέπει να αντιμετωπίζουμε και όχι το ευάρεστο και αυτό που ακούγεται καλά στα αυτιά των πολιτών, το πιο υποσχόμενο ή το πιο θετικό σενάριο. Άλλο είναι να πιστεύω πως θα ξεπεράσω την κρίση -και εμείς πιστεύουμε ότι η Κύπρος έχει τις δυνατότητες- και άλλο είναι να σχεδιάσω με το χειρότερο σενάριο, για να είμαι έτοιμος να αντιμετωπίσω τις όποιες δυσκολίες. Γιατί ζήσαμε και ζούμε αρκετά χρόνια σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης. Να φανταστούμε, εάν αρχίσουν οι απολύσεις, εάν αρχίσει η ανεργία, σε τι καταστάσεις θα βρεθούμε. Άρα εμείς θεωρούμε την κρίση ότι θα πρέπει να δώσει λύση και διέξοδο σε χρόνια προβλήματα της κυπριακής οικονομίας και της κυπριακής κοινωνίας, έτσι ώστε να επωφεληθούμε και όχι να καταπλακωθούμε από αυτά τα οποία αναπόφευκτα θα έρθουν.

Στο τρίτο θέμα, της ρευστότητας -και σε σχέση και με το τελευταίο μέτρο που σωστά προχώρησε η κυβέρνηση- θεωρούμε ότι το πιο σημαντικό είναι οι προϋποθέσεις χορήγησης αυτής της ρευστότητας η οποία έχει επιτευχθεί. Εάν η κυβέρνηση και η Κεντρική δεν είναι σε θέση να βάλουν όρους στις εμπορικές τράπεζες, το πιθανότερο είναι ότι αυτά τα λεφτά θα βγουν για επενδύσεις στο εξωτερικό. Και επενδύσεις στο εξωτερικό μπορεί θεωρητικά να αποδίδουν 20% και 25%, αλλά ανά πάσα στιγμή μπορεί να βρεθούν στον αέρα, γιατί οι οικονομίες, οι οποίες αποδίδουν αυτά τα ποσοστά είναι οικονομίες με τεράστια προβλήματα. Άρα θα πρέπει να ελεγχθεί και αυτό το θέμα.

Και τελειώνω. Το θέμα της Τουρκίας. Το θέμα της Τουρκίας πρέπει να μας απασχολήσει πολύ. Θα είναι η πρώτη χώρα στην περιοχή μας που οικονομικά θα βουλιάξει. Και οι επιπτώσεις και στην ευρωπαϊκή της πορεία και στο Κυπριακό θα είναι τεράστιες.

Ευχαριστώ πολύ.